وزارت صنعت، معدن و تجارت اخیراً از بازنگری در تعرفه های گمرکی خبر داده است. این تصمیم به دنبال انتقادات متعدد فعالان اقتصادی گرفته شده که معتقدند بسیاری از تعرفه های فعلی فاقد توجیه اقتصادی هستند و توسعه تجارت بین المللی را با مشکل مواجه می کنند. وزیر صمت تأکید کرده که هدف این بازنگری، تسهیل فرآیندهای تجاری و کاهش موانع موجود است.
تعرفه های گمرکی یکی از ابزارهای اصلی برای کنترل واردات و حمایت از صنایع داخلی است، اما افزایش غیرمنطقی آن ها می تواند فشار سنگینی بر دوش صادرکنندگان و واردکنندگان بگذارد. به طور خاص، این تعرفه ها هزینه صادرات را به شدت افزایش می دهند و توان رقابت صادرکنندگان ایرانی در بازارهای بین المللی را کاهش می دهند.
تأثیر بر صادرات
یکی از مشکلاتی که صادرکنندگان با آن مواجه هستند، عدم تطابق تعرفه های گمرکی با نیازهای بازار است. به عنوان مثال، صادرات کالاهای صنعتی به کشورهایی مانند عراق با تعرفه های بالای جدید روبرو شده است که منجر به کاهش سودآوری و حتی از دست رفتن سهم بازار شده است. صادرکنندگانی که پیش تر با قیمت های رقابتی وارد این بازارها می شدند، اکنون مجبور به افزایش قیمت ها شده اند که جذابیت کالاهای آن ها را کاهش داده است.
لزوم بازنگری
وزیر صمت در آخرین نشست خود با اعضای اتاق بازرگانی تأکید کرد که برخی از تعرفه های گمرکی فعلی باید به طور جدی مورد بازنگری قرار گیرند. وی به این نکته اشاره کرد که بسیاری از این تعرفه ها نه تنها صادرات، بلکه واردات مواد اولیه را نیز با مشکل مواجه کرده است. بر همین اساس، سازمان توسعه تجارت مأموریت یافته تا بررسی جامعی انجام داده و پیشنهادهای عملیاتی ارائه دهد.
راهکارهای پیشنهادی
در همین راستا، کارشناسان اقتصادی پیشنهاد کرده اند که ایران می تواند با اجرای موافقت نامه تسهیل تجارت که توسط سازمان تجارت جهانی تدوین شده، بسیاری از این مشکلات را حل کند. این موافقت نامه با هدف کاهش هزینه های گمرکی و تسریع فرآیند ترخیص کالاها طراحی شده و پیوستن ایران به آن می تواند موانع موجود را کاهش دهد.
یکی دیگر از پیشنهادات مطرح شده، تدوین تعرفه های منطقی تر بر اساس نیاز بازار و صنایع داخلی است. برای مثال، کاهش تعرفه های مربوط به مواد اولیه ای که در تولید محصولات صادراتی استفاده می شوند، می تواند به کاهش هزینه های تولید و افزایش رقابت پذیری کمک کند.
افزایش تعرفه های گمرکی
به عنوان نمونه، در سال 1402، تعرفه واردات قطعات الکترونیکی که در صنایع داخلی مورد استفاده قرار می گیرند، به شدت افزایش یافت. این امر منجر به افزایش قیمت نهایی محصولات تولیدی و کاهش توان رقابت آن ها در بازارهای بین المللی شد. فعالان این حوزه با ارائه پیشنهاداتی به دولت، خواستار کاهش این تعرفه ها شدند تا امکان رقابت پذیری محصولات ایرانی در بازارهای جهانی فراهم شود.
تعرفه های گمرکی نقش مهمی در شکل دهی به تجارت کشورها دارند، اما تدوین و اجرای آن ها باید به گونه ای باشد که نه تنها از تولید داخلی حمایت کند، بلکه تجارت بین المللی را نیز تسهیل کند. بازنگری در این تعرفه ها می تواند نقطه عطفی برای توسعه صادرات ایران باشد.
منابع خبری:
تسنیم: گزارش تغییرات تعرفه‌های گمرکی جدید
مهر: بازنگری تعرفه‌ها توسط وزارت صمت
اتاق ایران آنلاین: نقش موافقت‌نامه‌های تجاری در رفع چالش‌های گمرکی
مطالب کاربردی:
عضویت ایران در بانک بریکس؛ فرصتی استراتژیک برای توسعه اقتصادی و کاهش وابستگی مالی
