در تاریخ ۱۲ اسفند ۱۴۰۳، مجلس شورای اسلامی با اکثریت آرا به استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، رأی داد و او را از سمت خود برکنار کرد. این استیضاح، نخستین مورد در دولت مسعود پزشکیان بود و تنها پس از گذشت شش ماه و ۱۲ روز از آغاز به کار این دولت صورت گرفت، که به عنوان یکی از سریع ترین استیضاح ها در تاریخ جمهوری اسلامی ایران شناخته می شود.
پیشینه عبدالناصر همتی
عبدالناصر همتی پیش از تصدی وزارت اقتصاد، ریاست بانک مرکزی را در دولت دوم حسن روحانی بر عهده داشت. او در شهریور ۱۴۰۳ به عنوان وزیر امور اقتصادی و دارایی در کابینه مسعود پزشکیان منصوب شد. با این حال، از همان ابتدا با چالش های متعددی در حوزه اقتصاد کشور مواجه گردید.
دلایل استیضاح
یکی از مهم ترین دلایل استیضاح همتی، افزایش نرخ ارز بود. در مدت کوتاهی، نرخ دلار از ۶۰ هزار تومان به ۹۲ هزار تومان افزایش یافت که باعث نگرانی های جدی در جامعه و نمایندگان مجلس شد. همچنین، تورم فزاینده و مشکلات معیشتی مردم از دیگر عواملی بودند که نمایندگان را به استیضاح وزیر اقتصاد ترغیب کردند.
فرآیند استیضاح
جلسه استیضاح در ۱۲ اسفند ۱۴۰۳ برگزار شد. در این جلسه، ۲۷۳ نماینده حضور داشتند که از این تعداد، ۱۸۲ نفر به استیضاح رأی موافق دادند و ۸۹ نفر مخالف بودند. همتی در دفاعیات خود به مشکلات ساختاری اقتصاد کشور و تأثیرات تحریم های بین المللی اشاره کرد، اما نتوانست نمایندگان را قانع کند.
پیامدهای استیضاح عبدالناصر همتی برای دولت پزشکیان
این استیضاح، هشداری جدی برای دولت مسعود پزشکیان محسوب می شود. برکناری سریع وزیر اقتصاد نشان دهنده نارضایتی مجلس از عملکرد دولت در حوزه اقتصادی است. دولت اکنون باید با دقت بیشتری به مسائل اقتصادی پرداخته و وزیری کارآمد را برای این سمت معرفی کند تا بتواند اعتماد مجلس و مردم را جلب نماید.
مقایسه با استیضاح های پیشین
استیضاح همتی از نظر سرعت، دومین استیضاح سریع در تاریخ جمهوری اسلامی ایران است. پیش از این، علی کردان در سال ۱۳۸۷ پس از کمتر از سه ماه از تصدی وزارت کشور، استیضاح و برکنار شد. با این حال، استیضاح همتی به دلیل شرایط بحرانی اقتصادی و نوسانات شدید ارزی، توجه بیشتری را به خود جلب کرد.
واکنش ها به استیضاح عبدالناصر همتی
استیضاح همتی واکنش های متعددی را در پی داشت. برخی کارشناسان اقتصادی معتقدند که برکناری وزیر اقتصاد در شرایط فعلی می تواند به بی ثباتی بیشتر منجر شود، در حالی که برخی دیگر این اقدام را گامی مثبت در جهت اصلاحات اقتصادی می دانند.
چالش های پیش روی وزیر جدید اقتصاد
وزیر جدید اقتصاد با چالش های متعددی روبه رو خواهد بود. کنترل نرخ ارز، مهار تورم، جذب سرمایه گذاری خارجی و بهبود وضعیت معیشتی مردم از جمله مسائلی هستند که نیازمند توجه فوری و برنامه ریزی دقیق هستند.
نقش مجلس در نظارت بر عملکرد دولت
استیضاح همتی نشان دهنده نقش نظارتی مجلس بر عملکرد دولت است. نمایندگان با استفاده از ابزار استیضاح، تلاش می کنند تا دولت را به پاسخگویی وادار کرده و در مسیر اصلاحات هدایت کنند.
جمع بندی
استیضاح و برکناری عبدالناصر همتی به عنوان وزیر امور اقتصادی و دارایی، نقطه عطفی در تعامل بین مجلس و دولت محسوب می شود. این رویداد نشان دهنده حساسیت نمایندگان نسبت به مسائل اقتصادی و معیشتی مردم است. دولت مسعود پزشکیان اکنون با چالشی جدی مواجه است و باید با انتخاب وزیری کارآمد و ارائه برنامه های مؤثر، اعتماد مجلس و مردم را بازسازی کند.
مطالب و منابع کاربردی:
عبدالناصر همتی استیضاح شد؛ مجلس رای اعتماد را پس گرفت
اقتصاد بعد از استیضاح همتی چه می شود؟
دیوان محاسبات به بانک مرکزی: ارزهای صادراتی کجا رفته است؟
بازگشت کابوس ترامپ برای ایران؛ تحریم های جدید چه بر سر اقتصاد می آورند؟
