فرصت صادرات به روسیه
مقدمه
باتوجه به شرایط حال حاضر یعنی جنگ و در گیری بین روسیه و اوکراین هر چند شرایط نا خوشایند می باشد برای همه ملت ها، اما این موقعیت برای تجار بسیار حائز اهمیت می باشد بخصوص اینکه روسیه ارتباط تجاری بسیار خوبی با ایرانیان دارد
در اين ميان ، روسيه نيز ازجمله كشورهايي بود كه در سال گذشته در قالب هياتي عالي رتبه وارد ايران شد تا دور تازه‌اي از ارتباطات را رقم بزند . از سوي ديگر ، اين روزها روسيه ، ميانه خوشي با ترك‌ها و اروپايي‌ها ندارد . لذا در اين شرايط ، مقامات دولتي روس قصد دارند مناسبت‌هاي تجاري خود را با ايران بيش از پيش توسعه دهند . براساس تازه‌ترين آمارها ، توليد ناخالص داخلي روسيه در سال 2021 به 800/775/1 میلیون دلار رسيد درحقيقت ، اقتصاد روسيه با پيامدهاي بحران اوكراين تحت تاثير قرار گرفت و در اين راستا در اين برهه زماني ، افزايش نرخ بيكاري كاهش سرمايه‌گذاري‌خارجي و روند پرشتاب خروج سرمايه‌هاي خارجي و ملي از روسيه ، بر اقتصاد اين كشور تاثير منفي گذاشته است .
در سال1400 صادرات ايران به روسيه 570 ميليون دلار بود ، كل صادرات ايران نسبت به سال 1383 حدود 4 برابر افزايش يافته است ؛ در حالي كه طي اين 7 سال ، صادرات ايران به روسيه ، حدود 350 درصد افزايش داشته است .
اكنون روسيه با تحريم‌هاي اتحاديه اروپا و قطع روابط تجاري و اقتصادي با تركيه ، توجه خاصي به ايران دارد . انتظار مي‌رود بخشي از نيازهاي وارداتي روسيه را ايران تامين كند .
روسیه ، شریک جدید تجاری ایران
نام رسمی : فدراسیون روسیه
موقعیت جغرافیایی: شرق اروپا
همسایگان: 14 کشور اروپایی و آسیایی
مساحت : 17.075.200 کیلومتر مربع
جمعیت : 146 میلیون نفر
زبان رسمی: روسی
مذهب: مسیحی، مسلمان، یهودی، بودایی و سایر
پایتخت: مسکو
نرخ بیکاری: 8.5 %
نرخ تورم: 5 %
میزان ذخیره ارزی و طلا : 498 میلیارد دلار
واحد پول : روبل روسیه RUB
طبق آمارها مهم ترین اقلام وارداتی روسیه از جهان
1) راکتورهای هسته ای
2) بویلرها
3) تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی
4) وسایل نقلیه
5) محصولات دارویی
6) پلاستیک و محصولات آن
7) دستگاه های اپتیک
8) گوشت و میوه
9) محصولات از آهن و فولاد
10) کائوچو و محصولات
هم چنین عمده کالاهای صادراتی ایران به روسیه
1) پسته
2) سیمان
3) خیار شور
4) کشمش
5) سبزیجات
6) مکمل های دارویی
7) انگور تازه
8) میوه تازه
9) رب گوجه فرنگی
10) پلی اتیلن
مزایای تجارت با روسیه
1-بر خلاف بازار کشورهایی مثل ترکیه و آلمان و امارات ، بازار روسیه از تجار ایرانی اشباع نشده و پر است از فرصت های تجاری
2-طبقه متوسط در روسیه ، طی پنج ساله گذشته 2 برابر شده و این یعنی 2 برابر فرصت های بیشتر تجاری
3-روسیه دارای یکی از بالاترین رشدهای اقتصادی در جهان است
4-همسایگی و نزدیکی ایران و روسیه دارای مزیت لجستیکی است
مقررات گمرکی واردات کالا در روسیه
بر اساس قانون گمرک روسیه ، کالاهایی که از مرزهای گمرکی این کشور عبور می کنند باید عوارض و مالیات بر ارزش افزوده را پرداخت کنند . این پرداخت در بدو ورود کالا و پس از گرفتن همه مجوزهای لازم از وزارت خانه ها و سازمان های وابسته ، در گمرک انجام شده و سپس برگ ترخیص کالا صادر می شود . گمرک روسیه برای ورود کالایی که شرکت های روسی خریداری کرده اند
مدارک زیر را درخواست می کند
- قرارداد میان یک شرکت خارجی فروشنده یا خریدار روسی که به تایید بانک روسی رسیده باشد . این قرارداد به زبان روسی ( ایزیدلکا ) نامیده می شود و پس از فروش کالا ، امکان انتقال ارز به خارج از کشور را فراهم می سازد .
- گواهی مبدا کالا که کالاهای وارداتی از کشورهای کمتر توسعه یافته و در حال توسعه را در بر گیرنده ی تخفیف تعرفه ای بر اساس نظام GSP می کند .
- بارنامه ای که در آن میزان وزنی قرارداد و تعداد بسته بندی هر سری از محموله آمده باشد .
- اصل پروانه ی شرکت تحویل گیرنده ی کالا، که قبلاً در گمرک کد رایانه ای گرفته باشد .
- گواهی بهداشت داخلی روسیه ، که از قبل با نمونه کالا دریافت می شود و تا روز ترخیص باید آماده شود .
عادت های خرید و مصرف
روسیه در مجموع کشور گرانی است ، یعنی هزینه های زندگی بالاست . تورم هم در اندازه متوسطی است . مسکو ، پایتخت روسیه برای سه سال پیاپی ، گرا نترین پایتخت جهان بوده است . سیستم توزیع در روسیه ، بر خلاف ایران که از تعداد زیادی کسب و کارهای کوچک تشکیل شده ، مبتنی بر فروشگاه های زنجیره ای بزرگ ، متوسط و کوچک است . این فروشگاه ها با توجه به کارکرد مناسب با مردم ، جای خود را در روسیه باز کرده اند . هم اکنون رقابت بین فروشگاه های بزرگ روسیه شدید است . این وضعیت رقابتی باعث شده تا برخی از آنها از صحنه بازار حذف شده و بعضی دیگر تخصصی شوند .
فروشگاه های زنجیره ای و بزرگ جایگاه مهمی در اقتصاد شهری روسیه دارند.
گسترش فروشگاه های دولتی گوم و سوم در سراسر اتحاد شوروی سابق ، نشان گستردگی فرهنگ خرید از این نوع فروشگاه هاست .
امروزه بیشتر فروشگاه های زنجیره ای معروف دنیا شعبه های زیادی را در سراسر روسیه ، به ویژه مسکو برپا کرده اند . فروشگاه های بزرگ زنجیره ای در روسیه شامل فروشگاه های بزرگ تخصصی هر کالا و فروشگاه های بزرگ عمومی می شود .
از جمله فروشگاه های بزرگ عمومی مسکو
1) مترو
2) آشان
3) مگا
4) گوم
5) اوبی
6) مدیا مارکت
7) ایکیا
در کل بازار کالاها در روسیه به لحاظ تراکم نسبی جمعیت و تعداد مشتریان ، یک بازار بزرگ به شمار می رود و به ویژه در بخش های اروپایی این کشور ، میزان مصرف محصولات بیشتر است.
روش های تبلیغات در روسیه
- حضور در نمایشگاه ها و بازارهای تجاری ویژه
- تبلیغ در تلویزیون و شبکه های ماهواره ای این کشور
- تهیه و ارائه کارت ویزیت دو زبانه ( انگلیسی و روسی )
- تدوین مکاتبات ، کاتالوگ ها و در کل تبلیغات به زبان های روسی و انگلیسی
- همکاری با اعضای انجمن ها و موسسات فعال در نمایشگاه های تجاری
- عرضه محصولات با کیفیت به مشتریان و ارائه خدمات پس از فروش
- درج آگهی کالا و خدمات در مجلات بازرگانی کشور روسیه
راهکارهای بازاریابی و فروش در روسیه
- مطالعه گزارش های بازارشناسی و بازاریابی، پیش از ورود به بازار این کشور راهگشاست.
- شرکت های دارای برندهای تجاری و پذیرفته شده در بازار بورس ، بیش از سایر شرکت های تجاری موفق هستند
- گردآوری اطلاعات به روز و دقیق از علایق مردم و شرایط اقتصادی جامعه ، عامل بسیار مهمی در دستیابی به موفقیت است . در صورتی که دسترسی به اطلاعات مورد نظر امکان پذیر نباشد ، بهره برداری از دانش و تجربه تجار محلی مفید خواهد بود
- تجار روسی در خصوص مواردی مانند قیمت ، کیفیت ، زمان تحویل کالا و چگونگی ارائه خدمات به موقع ، حساسیت ویژه ای دارند . از این رو اعتماد سازی در این زمینه می تواند برگسترش سهم بازار تاثیر بگذارد
- معرفی محصولات و خدمات در نمایشگاه های تخصصی و عمومی بهترین راهکار جذب مشتریان بالقوه در روسیه است
- در زمان های مختلف علاوه بر سرمای شدید، روسیه با سیل و سیلاب رو به روست. توصیه می شود به زمان مسافرت های درون شهری و برون شهری توجه شود.
- خرید کالا و استفاده از سرویس های عمومی با پول رایج این کشور انجام می شود. البته دلار و دیگر ارزهای خارجی مانند یورو را می توان در بانک ها ، صرافی ها و یا هتل ها تبدیل به پول محلی کرد .
شهرهای بزرگ کشور روسیه
- مسکو ، پایتخت روسیه یکی از بزرگ ترین شهرهای اروپاست که جمعیت آن بیش از 13 میلیون نفر است
- بازار مسکو یکی از بزرگ ترین بازارهای کالا و خدمات در اروپا و آسیا به شمار می رود
- بسیاری از مردم ، حتی تجار فعال در تجارت خارجی نمی توانند به زبان انگلیسی صحبت کنند
با این حال، نسل جوان این کشور با زبان انگلیسی
آشنایی بیشتری دارند
– شهر سنت پترزبورگ ( لنینگراد سابق )
با بیش از 5 میلیون نفر جمعیت و 1400 کیلومتر مربع مساحت، دومین شهر بزرگ روسیه پس از مسکو است.
دیدگاه کلی روس ها نسبت به ایران
بدون تردید دیدگاه روس ها نسبت به ایران و ایرانی متاثر از روابط تاریخی دو ملت و تحولات جدید در روابط دو کشور و نظام بین المللی شکل گرفته و دچار تحول شده است . فرهنگ روسیه ، به ویژه در بخش جنوبی این کشور از دیرباز با دنیای فارسی زبان در تماس بوده و پیوند ناگسستنی داشته است .
رشد ملی گرایی روس ها در دوره پس از فروپاشی اتحاد شوروی ، جایگاه روسیه در نظام بین المللی و موقعیت بین المللی ایران در سال های اخیر ، دیدگاه روس ها نسبت به ایران را دگرگون کرده و باعث افزایش منزلت ایران نزد مردم روسیه شده است .
ایران و روسیه از دیرباز روابط سیاسی و تجاری داشته اند ، اما طی دهه های اخیر در عرصه روابط راهبردی سیاسی ، نظامی ، بازرگانی و … پیوند های گسترده ای میان دو کشور ایجاد شده است . تحولات منطقه ای ، جهانی شدن و دگرگونی های سیاسی ، به روابط روسیه و ایران اهمیت خاصی بخشیده است . از سویی ، زمینه های تاریخی و فرهنگی مردمان قفقاز شمالی ، به ویژه اقوام فارسی زبان ، اهالی اوستیا ، تاتی ها ، کردها و ارمنی ها که با ریشه های فرهنگ ایرانی نقاط مشترک زیادی دارند ، از اشتراکات مردم دو کشور است .
سیاست های تشویق سرمایه گذاری خارجی در روسیه
- بازاریابی برای پروژه های سرمایه گذاری از راه دفاتر خود در خارج از کشور
- مطالعه ی پروژه های سرمایه گذاری و هماهنگی با شرکای بالقوه
- ایجاد چارچوب ساختاری استاندارد برای جذب بلند مدت سرمایه ی خارجی
- ارائه خدمات پیش و پس از سرمایه گذاری به سرمایه گذاران خارجی
- همراهی، مشاوره و پشتیبانی اداری از شرکت های خارجی در روسیه
- مشارکت در سرمایه ی موسساتی که اشخاص حقیقی و حقوقی روسی ساخته اند
- راه اندازی موسسات با صد رد صد مالکیت سرمایه گذاران خارجی و ایجاد شعب نهاد های قانونی خارجی
- تملک قطعات زمین، منابع طبیعی دیگر، بناها، ساختمان ها و دارایی غیر منقول دیگر
- خرید سهام و اوراق بهادار سازمان های تجاری روسی و اوراق بهادار دولتی
خرید دست کم 10 درصد سهام هر شرکت تجاری که در خاک فدراسیون روسیه به صورت مشارکت مدنی یا مطابق با قانون مدنی فدراسیون روسیه تاسیس شده باشد ، سرمایه گذاری مستقیم خارجی به شمار می رود .
بازار ساختمان روسیه یکی از بخش های جذاب این کشور برای سرمایه گذاری داخلی و خارجی است. محصولات و تجهیزات گوناگونی از جمله کاشی، سرامیک، شیشه، چینی آلات بهداشتی، شیر آلات، دکوراسیون داخلی، رادیاتور شوفاژ، آجر سفال، سیمان، سنگ و … در این صنعت مورد نیاز است. روشن است که شرکت در نمایشگاه های ساختمان در مسکو و برپایی غرفه شرکت های ایرانی در این نمایشگاه ، اهمیت بالایی برای جلب نظر مشتریان این گروه از کالاها دارد.
مراحل راه اندازی کسب و کار در روسی
آداب مذاکره
مذاکره در روسیه در کمال آرامش و بدون تشویش و شتاب در رسیدن به نتیجه و پایان مذاکره انجام می شود . در این کشور، قطع مذاکرات به خاطر پایان ساعت کاری ، بدون توجه به نتیجه ، رفتاری دور از انتظار نیست . شفافیت در فرهنگ روسی فاقد بار معنایی و ناقض یک اصل مهم در مذاکرات ، یعنی عدم پذیرش تعهدات صریح است . هدایا در مناسبات و جلسات رسمی چندان اهمیت ندارد . توافقات بدون قرارداد کتبی و برابر شرایط حقوقی معین ، ارزش چندانی ندارد .
بخش های خدماتی مورد نیاز در کشور روسیه
چون روسیه کشور پهناوری است ، سیستم پخش عمده فروشی و خرده فروشی و سیستم حمل و نقل از بخش های خدماتی مورد نیاز در این کشور است .
جایگاه ویژه در سیستم حمل و نقل دریایی
موقعیت جغرافیایی این کشور و همسایگی آن با دریای خزر از جنوب غربی و اقیانوس آرام شمالی از غرب ، روسیه را از جایگاه ویژه ای در سیستم حمل و نقل دریایی برخوردار ساخته است .
روابط اقتصادی ایران با روسیه
- کمیسیون مشترک اقتصادی بین ایران و روسیه
- کمیته مشترک بازرگانی بین ایران و روسیه
- اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه
- شورای بین المللی اتاق های بازرگانی منطقه خزر
- ارتباطات پولی و بانکی
ایجاد شعبه بانک ملی ایران در مسکو
- همکاری های نمایشگاهی
- مشارکت در نمایشگاه های بین المللی روسیه از جمله نمایشگاه مبل و مواد غذایی
- برگزاری نمایشگاه ایران در آستراخان
- برگزاری نمایشگاه ایران در داغستان
تاسیس شرکت در روسیه به افزایش فروش صادرکنندگان کمک می کند
روسیه کمتر از 30 سال است که بازار آزاد و واردات و صادرات توسط بخش خصوصی را تجربه می کند به عبارت دیگر ، خیلی از شرکت های خصوصی اگر چه می توانند مشتریان بالقوه شما باشند ، اما به دلیل ناآشنایی و ترس از بازرگانی خارجی ، از واردات منصرف می شوند .
به عنوان شاهد این موضوع ، توجه کرده اید که شرکت های روسی حضور کمرنگی در سایت هایی مثل Alibaba دارند ؟
بنابراین ، اگر شما هم مانند دیگر تجار موفق ، در روسیه شرکتی به نام خودتان داشته باشید ، می توانید کالا را در روسیه و به روبل عرضه کنید . در این صورت ، سفارش های خرید شما به طرز چشمگیری افزایش پیدا می کند.
در پایان جهت توسعه روابط اقتصادی فی ما بین دو کشور پیشنهادات ذیل ارائه می گردد
براي توسعه روابط تجاري ، هر دو كشور بايد تلاش كنند و درصدد برچيدگي موانع باشند . به‌واقع ، انجام اقدامات مطرح شده و پيگيري آن تا حصول نتيجه ، ضروري است .
اين موارد براي توسعه تجارت از سوي ايران عبارتند از
- بازنگري در تركيب اعضا و ساختار كميسيون مشترك همكاري‌هاي اقتصادي ايران-روسيه براي تطبيق با شرايط موجود
۲) ايجاد تحول در اتاق مشترك بازرگاني ايران- روسيه و پايان دادن به انحصار تجاري با پذيرش اعضاي جديد در ساختاري بهينه در پاسخگويي به گسترش فعاليت‌هاي تجاري فيمابين
۳) تشكيل كنسرسيوم صادراتي براي استانداردسازي كالاهاي صادراتي و ايجاد تشكل صادراتي و ساماندهي صادرات و جلوگيري از صادرات كالاهاي غيراستاندارد و خارج از اين چارچوب.
همچنين روسيه نيز براي حفظ توسعه روابط تجاري با ايران بايد ۳ اصل را رعايت کند كه اين موارد عبارتند از
- حذف يا كاهش قابل توجه تعرفه‌ها براي كالاهاي صادراتي ايران به روسيه به‌واقع ، روسيه بايد براي كاهش هزينه‌هاي صادراتي و بالابردن قدرت رقابتي كالاهاي صادراتي ايراني و ايجاد جذابيت بازار براي فعالان اقتصادي ايران ، در امر كاهش تعرفه تلاش كند .
۲) ايجاد تسهيلات گمركي براي امكان تردد روان و آسان كاميون‌هاي ايراني براي حمل بار به مقاصد شهرهاي روسيه با گذر از مرز زميني جمهوري آذربايجان – داغستان
۳) تسهيل در صدور ويزا براي بازرگانان و رانندگان كاميون‌ها و نهادينه كردن اين نوع اقدامات در پاسخگويي به افزايش روابط بازرگاني .
جمع بندی
در دوران جنگ و درگیری های بین المللی بین روسیه و اوکراین ، تامين نيازهاي روسيه فرصت و گزينه‌هاي بسيار عالی را برای تجار ایرانی به ارمغان آورده اند. زیرا به دلیل تحریم کشور های دیگر علیه روسیه حجم قابل توجه ای از نیاز های روسیه باید توسط کشور های دوست و هم پیمان با روسیه مرتفع شود که اگر تجار ایرانی بر این مسئله واقف شوند ، کشور ایران میتواند سهم قابل توجه ای از صادرات به کشور روسیه را از آن خود کند .
مقاله های زیر در ادامه مطالعات راه صادرات به شما کمک می کنند
1) نقش صندوق ضمانت صادرات در آموزش تجارت بین المللی
2) حمل و نقل و لجستیک در آموزش بازرگانی
3) نکات مورد نیاز قبل از آموزش واردات
4) چرا صادرات ؟
5) صادرات کاشی به آفریقا
