صادرات قیر به چین؛ بازاری گسترده برای محصولی استراتژیک

صادرات قیر یکی از فرصت های سودآور تجارت غیرنفتی ایران محسوب می شود، به ویژه در بازارهای بزرگی مثل چین که به عنوان بزرگ ترین واردکننده مواد اولیه صنعتی در جهان شناخته می شود. ایران به دلیل برخورداری از منابع نفتی غنی و پالایشگاه های مجهز، توانایی تولید انواع قیر با گریدهای مختلف را دارد و همین موضوع، صادرات قیر به چین را به گزینه ای جذاب و قابل اتکا تبدیل کرده است.

اهمیت بازار چین در صادرات قیر ایران

چین به تنهایی بیش از ۵۰ درصد مصرف جهانی آسفالت و قیر را به خود اختصاص داده است. پروژه های عمرانی، ساخت وسازهای عظیم شهری، توسعه شبکه حمل ونقل، و فعالیت های گسترده صنعتی در این کشور، نیاز مداوم و گسترده ای به واردات قیر ایجاد کرده اند. با توجه به هزینه پایین تولید در ایران و موقعیت جغرافیایی مناسب برای صادرات به بنادر چین، بازار این کشور یکی از اصلی ترین مقصدهای قیر ایرانی به شمار می رود.

طبق آمار رسمی گمرک ایران در سال ۱۴۰۳، بیش از ۳.۸ میلیون تن قیر از ایران صادر شده که سهم چین از این میزان حدود ۶۵۰ هزار تن بوده است. این رقم در مقایسه با سال ۱۴۰۲ رشد ۱۸ درصدی داشته است.

انواع قیر صادراتی ایران و گریدهای قابل قبول در چین

قیر صادراتی ایران به طور کلی در چند گرید مختلف تولید می شود که هر کدام بسته به نوع مصرف و مقصد صادرات، دارای ویژگی های خاصی هستند. بازار چین عمدتاً به دنبال قیرهای مناسب برای پروژه های جاده سازی و ایزولاسیون است.

گریدهای پرمصرف در صادرات به چین:

• قیر ۶۰/۷۰: مناسب برای آسفالت سازی در مناطق با آب وهوای معتدل تا گرم. این گرید بیشترین سهم صادراتی ایران به چین را دارد.
• قیر ۸۵/۱۰۰: برای مناطق گرم تر و پروژه های خاص شهری. از نظر کیفیت و پایداری حرارتی، گزینه مناسبی برای چین است.
• قیر ۴۰/۵۰: کمتر استفاده می شود اما در پروژه های خاص صنعتی و مناطق سردسیر چین کاربرد دارد.
• قیر امولسیون و قیر دمیده (oxidized bitumen): مخصوص ایزولاسیون و عایق بندی، در پروژه های ساختمانی چین تقاضای بالایی دارد.

*. در سال ۱۴۰۳، بیش از ۷۰٪ قیر صادرشده به چین از نوع ۶۰/۷۰ بوده است.

استان های تولیدکننده قیر صادراتی در ایران

تولید قیر در ایران به صورت متمرکز در استان هایی انجام می شود که دسترسی مستقیم به پالایشگاه ها و بنادر دارند. مهم ترین استان های تولیدکننده عبارت اند از:

• تهران: پالایشگاه تهران با ظرفیت تولید بالا و نزدیکی به واحدهای بسته بندی و صادرات
• اصفهان: پالایشگاه اصفهان و واحدهای فرآوری در منطقه صنعتی مبارکه
• خوزستان: واحدهای نفتی آبادان و ماهشهر با دسترسی به بندر امام خمینی
• هرمزگان: پالایشگاه بندرعباس و نزدیکی به بندر شهید رجایی برای حمل دریایی به چین

در سال ۱۴۰۳، استان های خوزستان و هرمزگان در مجموع بیش از ۵۵ درصد صادرات قیر به چین را به خود اختصاص دادند.

شرایط و استانداردهای لازم برای صادرات قیر به چین

برای ورود به بازار رسمی چین، صادرکنندگان قیر باید الزامات فنی و قانونی خاصی را رعایت کنند. این استانداردها هم به لحاظ کیفیت محصول و هم فرآیند صادرات، مورد بررسی قرار می گیرند:

• گواهی کیفیت (QC Report): شامل نتایج آزمایش هایی مانند ویسکوزیته، نقطه اشتعال، نقطه نرمی، و درصد نفوذپذیری
• استاندارد ASTM یا EN: بسیاری از پروژه های دولتی چین نیاز به قیر مطابق با این استانداردها دارند
• گواهی SGS یا BV: برای اعتبارسنجی محصول توسط نهادهای بین المللی، به ویژه در حمل دریایی الزامی است
• MSDS (برگه اطلاعات ایمنی مواد): برای حمل ایمن و ورود به بنادر چین

در صورتی که قیر در بسته بندی بشکه ای ارسال شود، باید نوع بشکه، وزن دقیق و نحوه بارگیری در کانتینر نیز طبق ضوابط چین باشد.

بسته بندی و اشکال صادراتی قیر ایران به چین

صادرات قیر به چین در اشکال مختلفی انجام می شود که بسته به نوع گرید، مشتری و روش حمل، متفاوت خواهد بود:

• قیر بشکه ای (Drum): رایج ترین روش بسته بندی برای صادرات به چین. بشکه ها معمولاً ۱۸۰ کیلوگرمی هستند و در کانتینر بارگیری می شوند.
• قیر فله (Bulk): در تانکرهای مخصوص بارگیری شده و به ویژه در حجم های بالا استفاده می شود. بندر مقصد باید مجهز به تخلیه فله ای باشد.
• قیر در بگ (Jumbo Bag): برای حمل راحت تر و کاهش هزینه بشکه. وزن معمولاً ۱ تن است.

در سال ۱۴۰۳، حدود ۷۵ درصد از قیر صادراتی به چین به صورت بشکه ای ارسال شد.

روش های حمل ونقل قیر از ایران به چین

با توجه به حجم بالا و ماهیت کالای قیر، حمل ونقل دریایی بهترین و رایج ترین گزینه برای صادرات به چین محسوب می شود:

• بندرهای مبدا: بندر شهید رجایی (بندرعباس)، بندر امام خمینی، بندر بوشهر
• مسیرهای حمل: از خلیج فارس به بنادر جنوبی چین مانند بندر گوانجو، شانگهای و تیانجین
• مدت زمان حمل: به طور متوسط ۲۰ تا ۳۰ روز بسته به بندر مقصد

در برخی موارد، برای سفارش های خاص یا سریع، صادرات از طریق بندر چابهار نیز انجام می شود.

مراحل صادرات قیر به چین (فرآیند کامل)

برای صادرکردن قیر به چین، مراحل زیر باید به ترتیب انجام شود:

1. تأمین محصول از پالایشگاه یا شرکت تولیدکننده دارای مجوز صادرات
2. انجام آزمایش های کنترل کیفیت و دریافت گواهی های مربوطه (QC + SGS)
3. عقد قرارداد با خریدار چینی و مشخص کردن شرایط حمل (FOB یا CIF)
4. بسته بندی محصول طبق توافق (بشکه یا فله)
5. تهیه اسناد صادراتی: فاکتور، پکینگ لیست، بارنامه، گواهی مبدا، MSDS
6. حمل دریایی از بندر به مقصد تعیین شده در چین
7. ترخیص کالا در چین توسط خریدار یا نماینده واردکننده چینی

بازاریابی و جذب مشتری در بازار چین

ورود به بازار چین نیازمند بازاریابی حرفه ای و شناخت دقیق رفتار مشتریان چینی است. روش های مؤثر برای بازاریابی قیر در چین عبارت اند از:

• حضور در نمایشگاه های بین المللی مواد نفتی و ساختمانی (مثل China Import Expo)
• ثبت برند صادراتی و حضور در پلتفرم های چینی (علی بابا، Made-in-China)
• همکاری با دفاتر بازرگانی ایرانی در شانگهای و پکن
• ارسال نمونه رایگان به واردکنندگان بزرگ چینی برای تست اولیه
• استفاده از تیم بازاریابی مسلط به زبان چینی برای مذاکره مستقیم

بررسی رقبا در بازار قیر چین

ایران در بازار قیر چین با چند کشور رقیب مهم روبه روست:

• کره جنوبی: کیفیت بالا و حمل ونقل منظم
• سنگاپور: صادرات حجمی بالا با برندهای جهانی
• هند: قیمت پایین اما نوسان کیفیت
• روسیه: صادرات از مسیرهای زمینی و رقابت منطقه ای

با این حال، ایران به دلیل قیمت مناسب، نزدیکی جغرافیایی و تنوع گرید، همچنان جایگاه خود را حفظ کرده است.

چالش های صادرات قیر به چین

• تغییرات ناگهانی در تعرفه های وارداتی
• نیاز به هماهنگی دقیق با استانداردهای سخت گیرانه چین
• محدودیت های بانکی برای انتقال پول
• افزایش قیمت حمل ونقل دریایی در فصول خاص
• سخت گیری در بندر مقصد نسبت به محموله های بشکه ای غیر استاندارد

جمع بندی

صادرات قیر به چین، فرصتی مطمئن و سودآور برای تجار ایرانی است؛ به شرطی که تمام استانداردها، اسناد، و الزامات کیفیتی رعایت شود. با توجه به افزایش تقاضای سالانه چین و جایگاه ایران در تولید قیر، این بازار می تواند منبع درآمد ارزی پایدار و گسترده ای برای فعالان حوزه انرژی و پتروشیمی باشد.

پیشنهاد می شود صادرکنندگان تازه کار از مشاوره شرکت های بازرگانی معتبر و تأمین کنندگان دارای تجربه استفاده کنند تا از فرصت های این بازار بهترین بهره را ببرند.

منابع و مطالب کاربردی:

قیر صادراتی | خرید قیر | فروش قیر | Bitumen iran

قیر چیست: معرفی انواع قیر + مقایسه کاربردها

قیر چیست – قیر محلول و امولسیون

سوالات پرتکرار مردم درباره صادرات قیر به چین: